Azalan Dopamin Hormonu Sadece Mutluluğunuzu Etkilemiyor

Birçoğumuz “yaşlılık hastalığı” olarak biliyor O’nu. Evet, Parkinson hastalığı bir ileri yaş hastalığı olup, genellikle 60 yaş üzeri kişilerde görülür. Tüm dünya genelinde 10 milyonu aşkın Parkinson hastası olduğu tahmin ediliyor. Türkiye'de ise 150 binden fazla Parkinson hastası bulunuyor.

Peki Parkinson’a sebep nedir?

Parkinson beyinde “substansiya nigra” denilen bir alanda yer alan ve “dopamin” denilen bir maddeyi üreten nöronların kaybedilmesi sonucunda ortaya çıkan bir hastalıktır.

Nedir bu “dopamin”? Nasıl etkiliyor bizi?

Biz onu medyadan ve popüler kültürden "mutluluk hormonu" olarak biliyoruz.

Dopamin, vücudumuzda doğal olarak bulunan kimyasal bir maddedir. Bir diğer adı ise “motivasyon molekülü”dür. Dopamin, motivasyonumuz açısından olmazsa olmaz bir hormondur. Beynimizdeki sinir hücreleri arasında iletişimin sağlanabilmesi için sinyaller ileten bir nevi kimyasal haberci görevi üstlenir. Hafıza, hareket, ruh hali, dikkat, zevk, memnuniyet ve daha birçok işlevde önemli rol oynar. Örneğin, bir şeyi başardığınız için kendinizi iyi hissediyorsanız, aslında bunun nedeni beyninizde dopamin salgılanmasındaki artıştır.

Dopamin miktarındaki değişiklikler bizleri fazlasıyla etkiler. Yani fazlası dert, yokluğu ise büyük sorun diyebiliriz. Doğru miktarda dopamine sahip olmak hem vücudumuz hem de beynimiz için önemlidir. Düşük dopamin seviyesi, bizleri daha az motive ve heyecanlı hale getirebilir. Aynı zamanda umutsuzluğa, değersiz hissetmeye, stresle başa çıkamamaya, dikkat dağınıklığına, odaklanma problemlerine ve kaygı bozukluğuna yol açabilir. Daha da ilerisi Parkinson, depresyon, şizofreni ve psikoz gibi bazı akıl hastalıklarını da beraberinde getirir. Normalinden fazla dopamine sahip olmak ise daha rekabetçi, agresif ve zayıf dürtü kontrolüne sahip olmakla bağlantılıdır. Aşırı yemek yeme dürtüsü, bağımlılık ve kumar gibi durumlara da yol açabilir.

Dopamin miktarındaki azalma ile ortaya çıkan Parkinson hastalığının görülme sıklığı ve bulguları, yaşa bağlı olarak göreceli ilerler. Toplumda 65 - 68 yaş arası her 300 kişiden birinde görülebildiğini söyleyebiliriz. 70’li yaşlarda da 60’lı yaşlara göre 10 kat daha sık görülür. Yani aslında; eğer 120 yaşına kadar yaşasaydık, muhtemelen hepimizde o yaşlarda bir miktar Parkinson bulguları görülecektir.